29-08-2020 | Joanna Dropińska-Bysiek

Sygnalizowana w poprzednim artykule nowelizacja Prawa budowlanego, która wchodzi w życie z dniem 19 września 2020 r. wprowadza niezmiernie istotną dla procesu inwestycyjno-budowlanego nowość w odniesieniu do części składowych projektu budowlanego. Jak wskazano w jej uzasadnieniu, potrzeba wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.) wynika z konieczności uproszczenia i przyspieszenia procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zapewnienia większej stabilności podejmowanych w nim rozstrzygnięć. To niewątpliwie słuszne założenie przyjdzie w najbliższych dniach zweryfikować w praktyce.

Nowe brzmienie art. 34 ust. 3 Prawa budowlanego dotyczy podziału projektu budowlanego na trzy opracowania. Jak wskazuje ustawodawca, rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać będą wyłącznie projektanci, sprawi, że wydawanie decyzji pozwolenia na budowę czy też przyjęcie zgłoszenia wraz
z projektem będzie przebiegało sprawniej i szybciej. W założeniach, podział projektu budowlanego spowoduje zmniejszenie obciążenia organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz umożliwi szybsze przygotowanie dokumentacji projektowej w zakresie niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę.
W ramach znowelizowanej treści art. 34 Prawa budowlanego doprecyzowano, że projekt budowlany (wszystkie jego części) powinny uwzględniać kwestie związane z bezpieczeństwem pożarowym. Z uwagi na fakt, że projekt budowlany będzie uzgadniany z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, zarówno PZT, jak i PAB powinien zawierać wszystkie istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego informacje dotyczące zamierzenia budowlanego. Ponadto podkreślono, że projekt budowlany może być sporządzony wyłącznie przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.

Znowelizowany przepis wskazuje na następujące elementy projektu budowlanego. Są nimi:

1. Projekt zagospodarowania terenu (tzw. PZT), który powinien przedstawiać usytuowanie projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu oraz urządzeń budowlanych, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny, a także informację o obszarze oddziaływania obiektu. Zgodnie z proponowaną w ustawie zmianą zatwierdzane będą 3 egzemplarze projektu - po jednym dla organu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego oraz inwestora.

2. Projekt architektoniczno-budowlany (tzw. PAB), który powinien przedstawiać układ przestrzenny oraz formę architektoniczną projektowanego obiektu budowlanego, zamierzony sposób jego użytkowania, charakterystyczne parametry techniczne, opinię geotechniczną, projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne które mają wpływ na otoczenie (w tym środowisko), informację o wyposażeniu technicznym budynku (w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i ciepłej wody użytkowej). Zgodnie z proponowaną w ustawie zmianą zatwierdzane będą 3 egzemplarze projektu - po jednym dla organu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego oraz inwestora.

3. Projekt techniczny (tzw. PT) – w którym powinny znaleźć się m.in.: projektowane rozwiązania konstrukcyjne wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych, charakterystyka energetyczna, rozwiązania techniczne oraz materiałowe oraz inne opracowania – w tym instalacyjne. PT stanowi ok. 35% dokumentacji składającej się na projekt budowlany w kształcie nadanym nowelizacją Prawa budowlanego 2020.

PZT wraz z PAB będą tą częścią projektu budowlanego, która będzie zatwierdzana przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. PT nie będzie zatwierdzany i przedkładany do organu administracji architektoniczno-budowlanej. Najpierw organ administracji architektoniczno-budowlanej będzie zatwierdzać projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z projektem architektoniczno-budowlanym w drodze decyzji o wydaniu pozwolenia na budowę. Projekt techniczny przedkładany będzie organowi nadzoru budowlanego dopiero na etapie składania wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie.

Zgodność projektu technicznego z zatwierdzonym przez organ administracji architektoniczno-budowlanej projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym powinien zapewnić projektant. Dzięki takiemu rozwiązaniu wydawanie decyzji pozwolenia na budowę czy też przyjęcia zgłoszenia wraz z projektem, będzie przebiegało sprawniej i szybciej. Już obecne przepisy wskazują, które elementy projektu budowlanego są weryfikowane przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, wobec czego zbędne jest przedkładanie tych części projektu, które nie są przez organ sprawdzane. Pracownicy administracji architektoniczno-budowlanej nie są uczestnikami procesu budowlanego ani nie mają obowiązku posiadać uprawnień budowlanych a w związku z tym ocena rozwiązań technicznych zastosowanych w projekcie budowalnym jest poza kompetencją organu administracji architektoniczno-budowlanej. Rola organu ogranicza się zatem do sprawdzenia kwestii wymienionych w art. 35 ust. 1 Prawa budowlanego. Niemniej jednak PAB powinien zawierać również posadowienie obiektu budowlanego oraz informację na temat instalacji, w jakie ma być wyposażony.

Zmieniona formuła projektu budowlanego, uzasadnia konieczność ponownego określenia wymagań co do zawartości każdej z jego części w odniesieniu do części graficznej, opisowej, oraz załączników. W efekcie wydane zostanie nowe rozporządzenie określające sposób sporządzania projektu budowlanego, mające na względzie konieczność zapewnienia czytelności i jednoznaczności danych zawartych w projekcie budowlanym, oraz stopień skomplikowania projektowanego obiektu budowlanego.

Określone w nowelizacji elementy poszczególnych projektów wchodzących w skład projektu budowlanego, podkreślając, że PT, który przedkładany będzie do organu nadzoru budowlanego na etapie składania wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie, musi być zgodny z zatwierdzonym przez organ administracji architektoniczno-budowlanej PZT oraz PAB, co ma celu zapewnienie wzajemnej zgodności, niesprzeczności wszystkich części projektu budowlanego. Jeżeli projektant lub inwestor będzie chciał dokonać jakichkolwiek zmian w PT, które będą sprzeczne z innymi częściami projektu budowlanego, będzie wymagane dokonanie w nich stosownych zmian.

Przepisy przejściowe

W przepisach przejściowych założono, że dotychczasowe brzmienie Prawa budowlanego obowiązuje w stosunku do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, czyli przed 19 września 2020 r.
Umożliwiono jednak inwestorowi, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, dołączenie do wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę albo wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego, albo zgłoszenia budowy projektu budowlanego sporządzonego na podstawie dotychczasowych przepisów. Mając na względzie, że prace projektowe przy niektórych inwestycjach są już w toku, konieczne było umożliwienie przez określony czas składania do wniosku o pozwolenie na budowę projektu budowlane na "starych zasadach".
Wskazano również, że w przypadku realizacji zamierzeń budowlanych, na podstawie ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę czy też skutecznego zgłoszenia, wydanych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy, obowiązują przepisy dotychczasowe.

Tym samym zaś, przepisy dotychczasowe będą stosowane w przypadku:

• spraw wszczętych i niezakończonych;
• gdy zamierzenie budowlane realizowane jest na podstawie decyzji pozwolenia na budowę lub skutecznego zgłoszenia, wydanych przed wejściem w życie projektowanej ustawy;
• gdy inwestor wystąpi w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy z wnioskiem o wydanie decyzji pozwolenia na budowę, zatwierdzenie projektu budowlanego albo dokona zgłoszenia, dołączając do wniosku projekt budowlany sporządzony na zasadach dotychczasowych.

We wszystkich tych przypadkach dopuszczono przy realizacji inwestycji skorzystanie z przepisów art. 36a ust. 5 i 5b, art. 40 oraz 41 ust. 4b w znowelizowanym brzmieniu. Zatem projektant, dokonując kwalifikacji istotnego odstąpienia od projektu budowlanego, będzie opierał się na brzmieniu przepisów nadanych nowelizacją, które umożliwiają zakwalifikowanie, jako nieistotnego odstąpienia od projektu, większego zakresu robót budowlanych. Dodatkowo możliwość przeniesienia decyzji pozwolenia na budowę również będzie mogła odbywać się na podstawie nowelizacji, a inwestor w przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych będzie zwolniony z obowiązku zgłoszenia do organu nadzoru budowlanego rozpoczęcia robót budowlanych.

Powyższe regulacje mają na celu uproszczenie realizacji inwestycji, w związku z możliwością dokonywania nieistotnych odstąpień od zatwierdzonego projektu w szerszym zakresie, niż wynika to z obowiązujących do 18 września 2020 r. przepisów. Wprowadzenie przedmiotowego przepisu przejściowego pozwoli inwestorowi na realizację danego zamierzenie bez konieczności wystąpienia o zamianę decyzji o pozwoleniu na budowę.